رحلت پیامبراسلام صلّى اللّه علیه و آله در مدینه منوّرهحضرت محّمد بن عبداللّه بنعبدالمطلب صلّى اللّه علیه و آله آخرین پیامبرالهى است که مردم را به یگانگى خداوندمتعال و عدالت اجتماعى در دنیا و زندگى در سراى دیگر دعوت کرد و ادیان آسمانى را بارسالت و تبلیغ خویش به اتمام و اکمال رسانید.155آن حضرت ، بنابه روایت شیعه ، در بامداد روز جمعه 17 ربیع الاوّل ، نخستین سال عام الفیل در مکّهمعظمه از مادرى پارسا و موحّد به نامآمنه بنت وهبدیده به جهان گشود و جهان تیره و ظلمانى آن عصر رابا اءنوار خویش جلوه گر ساخت.پیروان اهل سنت نیز، معتقدند که آن حضرت در ماهربیع الاوّل ، ولى در روز دوشنبه دیده به جهان گشود. امّا از این که چه روزى ازروزهاى این ماه بوده است ، اتفاق نظر ندارند. روز دوّم ، روز هشتم ، روز دهم ، روزدوازدهم و روز بیست و دوم ، از جمله اقوالى است که از آن ها درباره میلاد رسول خداصلّى اللّه علیه و آله نقل شده است . آنان معتقدند که تولد پیامبر صلّى اللّه علیهو آله ، معراج آن حضرت ، هجرتش به مدینه و وفاتش در چنین روزى اتفاق افتاده استعمر شریف آن حضرت در هنگام رحلتش ، 63 سالبود که 23 سال آخر آن را در اءمر رسالت و پیامبرى گذرانید. آن حضرت در چهل سالگىبه رسالت مبعوث گردید. در آغاز به مدت سه سال به طور پنهان وسپس به مدت ده سال بهطور آشکار در مکه معظمه ، مردم را به توحید و دین اسلام دعوت کرد. در این راه ،آزارهاى فراوان روحى و جسمى از معاندان و مشرکان قریش تحمل کرد و سرآخر که با توطئهآنان در قتل خود مواجه گردید، به ناچار سوى مدینه یثربمهاجرت نمود و این شهر راپایگاه دعوت اسلام و تمرکز مسلمانان قرار داد و نخستین پایه هاى حکومت اسلامى را درآن بنا نهاد.از آن پس به مدت ده سال در این شهر مقدس اقامت گزید و با انواعدشمنى ها و دسیسه هاى مشرکان مکه و سایر طوایف و قبایل عربستان ، مقابله کرد وبسیارى از آنان را به دین اسلام و راه روشن الهى هدایت گر شد و مناطق مهمى ازسرزمین عربستان ، همانند مکه معظمه ، طائف ، یمن و نواحى مسکونى شبه جزیره عربستانرا در پوشش نظام حکومتى اسلامى قرار داد.سرانجام در 63 سالگى پس از انجام مراسمحجة الوداع و معرفى حضرت على علیه السّلام به جانشینى خویش در غدیرخم ، آثار بیمارىدر آن حضرت هویدا شد و پس از تحمل چندین روز بیمارى روح ملکوتى اش به اعلى علیینپیوست و در جوار رحمت الهى قرار گرفت.در تاریخ رحلت پیامبراکرم صلّى اللّهعلیه و آله میان شیعه و اهل سنّت ، اتفاق نظر نیست . زیرا تاریخ ‌نگاران و سیرهنویسان شیعه به پیروى از اهل بیت علیهم السّلام ، تاریخ رحلت پیامبر صلّى اللّهعلیه و آله را روز دوشنبه 28 صفر سال یازدهم هجرى قمرى دانسته اند، ولیکن علماى اهلسنّت تاریخ آن را در ماه ربیع الاوّل ذکر کرده اند و در این که چه روزى از ربیعالاوّل بوده است ، اختلاف دارند. برخى روز اوّل ، برخى روز دوّم و برخى روز دوازدهمو عده اى روز دیگرى از این ماه را دانسته اند.واقدى از جملهکسانى است که رحلت آن حضرت را در روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاوّل مى داندبه هر تقدیر، علّت وفات آن حضرت ، تناول کردنغذاى مسمومى بود که یک زن یهودى به نامزینبدر جریان جنگ خیبر به آن حضرت خورانیده بود.معرفاست که پیامبر صلّى اللّه علیه و آله در بیمارى وفاتش مى فرمود: این بیمارى از آثارغذاى مسمومى است که آن زن یهودى پس از فتح خیبر براى من آورده بود.احادیثمعتبرى وارد شده است که آن حضرت ، نه به مرگ طبیعى ، بلکه به شهادت از دنیا رفت. چنان که صفّار به سند معتبر از امام صادق علیه السّلام روایت کرد: در روز خیبر آنحضرت را از طریق گوشت بزغاله زهر دادند. چون حضرت ، لقمه اى تناول کرد، آن گوشت بهسخن آمد و گفت : اى رسول خدا مرا به زهر، آلوده کرده اند!پیامبر صلّى اللّهعلیه و آله در بیمارى وفاتش مى فرمود: امروز پشت مرا آن لقمه اى را که در خیبرتناول کرده ام ، درهم شکست . هیچ پیامبر و وصى پیامبرى نیست مگر به شهادت از دنیابرودپس از رحلت رسول خدا صلّى اللّه علیه و آلهدر حالى که عده اى از سران و سیاستمداران مهاجر و انصار در سقیفه بنى ساعده گردآمدهو درباره جانشینى آن حضرت به مجادله و منازعه پرداخته بودند، حضرت على علیه السّلامبه اتفاق برخى از عموزادگان خویش به غسل دادن و کفن کردن بدن مطهر پیامبر صلّىاللّه علیه و آله پرداخت . آن گاه بدن شریف آن حضرت به مدت دو روز جهت وداع واپسینامت و سوگوارى اهل بیت علیهم السّلام و نمازگزاردن اهالى مدینه بر بدن مطهر آن حضرت، با احترام ویژه اى نگهدارى شد و سپس در روز چهارشنبه ، به خاک سپرده شد.اهلبیت علیهم السّلام و وابستگان آن حضرت و بزرگان صحابه درباره مکان تدفین بدن مطهرآن حضرت به گفت وگو پرداختند و هر کدام پیشنهاد خاصى ارائه کردند. حضرت على علیهالسّلام که متکفل تجهیز بدن آن حضرت و از نزدیکترین مردان به آن حضرت بود، فرمود: إ نّ اللّه لم یقبض روح نبیّه إ لّا فى اءطهر البقاع و ینبغىاءن یدفن حیث قبض ؛به درستى که خداى سبحان ، جان پیامبرى رانمى گیرد مگر در پاکیزه ترین مکان ، و سزاوار است در همان مکانى که قبض روح شد، درهمان جا دفن گردد.گفتار مستدل وروح نواز امیرمؤ منان على ابن اءبى طالب علیهالسّلام مورد پسند همگان قرار گرفت و بدن مطهر رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله رادر همان مکانى که جان به جان آفرینان تسلیم کرده بود، دفن نمودند.طبرى ،پیشنهاد دفن پیامبر صلّى اللّه علیه و آله را، در همان مکانى که وفات یافت ، بهابوبکر منتسب کرد و از او نقل کرد: ما قبض نبىُّ إ لّا یدفنحیث قبض ؛هیچ پیامبرى از دنیا نخواهد رفت ، مگر این که در همان مکانى کهقبض روح شد دفن گرددهم اکنون مرقد مطهر آن حضرت در داخلمسجدالنبى صلّى اللّه علیه و آله قرار دارد و زیارت گاه مسلمانان و مشتاقان آن حضرتاز سراسر عالم است  · شهادت امام حسن مجتبى علیه السّلام در مدینه منوّرهامام حسن علیه السّلام نخستین فرزند امام على علیه السّلام و فاطمه زهراس است که در نیمه ماه مبارک رمضان سال سوم هجرى قمرى در مدینه منوره دیده به جهان گشود و با تولد خویش ، در جدش پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سایر اهل بیت علیهم السّلام شادى و نشاط ویژه اى پدید آورد.پیامبر صلّى اللّه علیه و آله در گوش راست حسن ، اذان و در گوش چپ او اقامه خواند و او را در دامن مهرانگیز خویش قرار داد و دستور داد که در روز هفتم تولدش ، گوسفندى را ذبح کرده و براى وى عقیقه کنند و موى سرش را تراشیده و به وزن او، نقره صدقه کردندامام حسن علیه السّلام بنا به روایت شیعه و اهل سنت ، شبیه ترین انسان ها به رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله بود و در این باره گفته شده است : و کان الحسن اشبه النّاس برسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله خلقا و هَدیا وَ سؤ ددا؛ حسن از جهت سیما، روش و رهبرى از همه بیشتر به رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله شباهت داشتامام حسن علیه السّلام به همراه برادرش امام حسین علیه السّلام عزیزترین انسان ها در نزد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله بودند و از آن حضرت ، مهربانى هاى فراوانى دیدند و در مکتب توحیدى وى ، رشد و تربیت یافتند.لطف بى کران الهى در عالم وجود نصیب این دو بزرگوار گردید و آن دو را از تربیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و دخترش فاطمه زهراس و امیرمؤ منان علیه السّلام برخوردار گردانید و از آن دو به عنوان دو انسان کامل و اسوه به جامعه بشریت ارزانى داشت و در روز قیامت ، آن دو را دو سیّد جوانان اهل بهشت قرار داد.امام حسن علیه السّلام پس از شهادت پدرش امیرمؤ منان على بن اءبى طالب علیه السّلام در کوفه ، با درخواست و بیعت یاران آن حضرت و اهالى کوفه ، خلافت را پذیرفت و راه و روش عدالت پرور پدرش را تداوم بخشیدولیکن با فتنه انگیزى هاى معاویة بن ابى سفیان و شرارت هاى سران سفاک سپاه او از یک سو و نفاق و خیانت برخى از سران سپاه امام علیه السّلام و ایجاد چند دستگى در میان مردم و خستگى آنان از جنگ و خون ریزى ، از سوى دیگر، آن حضرت را واداشت که براى حفظ اصل اسلام و در نظر گرفتن مصلحت مسلمانان ، با معاویه صلح کند و حکومت را به طور موقت و مشروط به وى سپارد.از آن پس ، امام علیه السّلام از کوفه به وطنش مدینه بازگشت و بقیه عمر شریف خود را در مدینه گذرانید. آن حضرت گرچه از حکومت کناره گیرى کرده بود ولى با رفتار و کردار خود، امت اسلام را به جنایت هاى معاویه و عاملان او در سراسر مناطق اسلامى آگاه مى کرد و روحیه رزم و جهاد را در نهاد آنان دوباره زنده مى کرد.وجود آن حضرت براى معاویه و عامل او در مدینه ، بسیار گران مى آمد و مانع ترک تازى آنان مى گردید و دستگاه غاصب خلافت را با مشکلاتى مواجه مى کرد. از جمله این که معاویه تصمیم گرفته بود که فرزند خود یزید را جانشین خویش ‍ گرداند و در این راه تلاش زیادى به عمل آورد ولیکن در آغاز توفیق چندانى به دست نیاورد. چون این فکر شیطانى مخالف با صلحنامه امام حسن علیه السّلام بود و از سوى دیگر وجود شخصیت امام حسن علیه السّلام مانع تحقق هدفهاى معاویه بود. بدین جهت در صدد از میان برداشتن این اسوه بزرگ عالم اسلام برآمد و در این راه از منافقان و کسانى که به خاطر وابستگى فامیلى با آن حضرت رابطه داشتند، سود جست .معاویه از طریق اشعث بن قیس ، دخترش جعده را که همسر امام حسن علیه السّلام بود وسوسه کرد و او را به شهادت آن حضرت ترغیب و تطمیع نمود. وى به جعده گفت که اگر حسن را به قتل آورى ، علاوه بر این که یکصدهزار درهم پول نقد دریافت مى کنى ، وى را به عقد فرزندش یزید درمى آورد و او را ملکه عالم اسلام قرار مى دهد.جعده که نفاق و دوچهرگى را از پدرش به ارث برده بود، هر چه بیشتر خود را به آن حضرت نزدیک گردانید و پس از جلب توجه امام علیه السّلام ، ناجوانمردانه به آن حضرت ، خیانت کرد و به وى زهر خورانید.امام حسن علیه السّلام به خاطر نوشیدن زهر، مسموم شد و به مدت چهل روز در بسترى بیمارى افتاد و روز به روز، حالش وخیم تر گردید، تا این که در 28 صفر سال پنجاه هجرى قمرى ، مصادف با سى ودومین سال رحلت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله در مدینه به شهادت رسید و محبان اهل بیت علیهم السّلام را در سوگ بزرگى فرو برد. امام حسین علیه السّلام به تجهیز بدن مطهر برادرش پرداخت و سپس جهت تدفین آن در کنار مرقد پیامبر صلّى اللّه علیه و آله ، اقدام به تشییع جنازه نمود. عده زیادى از اهالى مدینه ، اهل بیت علیهم السّلام و تمامى بنى هاشم در تشییع جنازه امام شهید خود همراهى کردند و با عزت و احترام ، بدن مطهرش را به سوى مرقد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله حرکت دادند. ولى بنى امیه و مخالفان اهل بیت علیهم السّلام با تحریک عائشه بنت ابى بکر مانع تدفین بدن آن حضرت در جوار مرقد پیامبراکرم صلّى اللّه علیه و آله شدند و در این راه بسیار پافشارى کردند و آماده هرگونه فتنه و فساد گردیدند. جوانان بنى هاشم و پیروان ولایت آماده دفاع از حریم امامت و ولایت شدند. امام حسین علیه السّلام که در شهادت برادرش امام حسن علیه السّلام ، از همه سوگوارتر و غمگین تر بود، در برابر حرمت شکنى هاى بنى امیه و مخالفان اهل بیت علیهم السّلام فرمود: واللّه لولا عهد الحسن علیه السّلام إ لىّ بحقن الدّماء، و اءن لااُهریق فى اءمره مِحجمة دم ، لعلمتم کیف تاءخذ سیوف اللّه منکم مآخذها، و قدنقضتم العهد بیننا و بینکم ، و اءبطلتم ما اشترطنا علیکم لا نفسنا؛ سوگند به خدا اگر برادرم با من پیمان نبسته بود که در پاى جنازه او به اندازه حجامت خونى ریخته نشود، مى دیدید که چگونه شمشیرهاى الهى از نیام بیرون مى آمدند و دمار از روزگار شما برمى آوردند. شما همان بیچارگان روسیاه اید که عهد میان ما و خود را شکستید و شرائط فیمابین را باطل ساختید.امام حسین علیه السّلام و سایر بنى هاشم که به خاطر سفارش امام حسن علیه السّلام ، کظم غیض کرده و بردبارى و جوان مردى را پیشه خود داشتند، به ناچار بدن امام حسن علیه السّلام را به سوى قبرستان بقیع حمل نموده و در جوار جده اش فاطمه بنت اسدرض تدفین نمودند.هم اکنون مزار امام حسن مجتبى علیه السّلام به همراه سه تن از امامان معصوم یعنى امام زین العابدین ، امام محمدباقر و امام جعفرصادق علیهم السّلام بدون هیچ گونه گنبد و بارگاهى در این قبرستان قرار دارد و محل بسیارى از شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم السّلام مى باشد.در تاریخ شهادت امام حسن مجتبى علیه السّلام ، علما و مورخان شیعه اتفاق نظر دارند که آن حضرت در 28 صفر سال 50 قمرى در سن 47 سالگى به علت مسمومیت از سوى همسرش جعده بنت اشعث به لقاءاللّه پیوست . ولیکن علماى اهل سنت به اختلاف پرداختند. برخى از آنان ، ربیع الاول سال 49 قمرى ، برخى ربیع الاول سال 50 قمرى و برخى آخر ماه صفر سال 50 قمرى را ذکر کرده اند. هم چنین در مقدار عمر آن حضرت به اختلاف پرداختند ولى اکثر آنان اتفاق نظر دارند که همسرش وى را مسموم کرد و پس از تشییع جنازه ، سعیدبن عاص عامل معاویه در مدینه بر بدن او نماز گذاشت . منبع: روزشمار تاریخ اسلام(ماه صفر)